Socjalizacja psa jest to nic innego jak zapoznawanie go z otaczającym go światem. Mimo, iż najważniejszy okres socjalizacyjny przypada na okres pomiędzy trzecim a szesnastym tygodniem życia psa (jest to umowny okres, u każdego psa jest to mocno indywidualne – tak, jak u dzieci), trwa ona tak naprawdę całe życie.
KILKA SŁÓW O PIERWOTNEJ SOCJALIZACJI (3 – 7 tydzień)
Socjalizacja wewnątrzgatunkowa z psami – z matką i rodzeństwem. To etap początkowego poznawania świata – tutaj bardzo ważną rolę odgrywają warunki hodowlane psa.
Podczas tego etapu, bardzo ważne są kontakty z matką oraz rodzeństwem. Maluchy uczą się komunikacji z psami i otoczeniem. Ogromnie ważne znaczenie ma w tym okresie praca z układem nerwowym psa – stymulacja sensoryczna – proces ten przyczynia się do lepszej zdolności do samoregulacji psa w przyszłym życiu. Istotnym faktem jest to, że już w tym okresie kształtuje się charakter małego psiego dziecka.
Od czego może zależeć charakter Twojego psa?
Charakter psa – są to wszystkie nabyte oraz wrodzone cechy, zdolności psychiczne i fizyczne, określające i kształtujące stosunek do otoczenia. Zarówno wrodzone (genetyczne) jak i nabyte cechy psa domowego ulegają modyfikacji pod wpływem środowiska.
Kilka słów o psiej genetyce:
Na to jaki pies będzie ma wpływ genotyp (genetyka) + środowisko (tutaj możemy wymienić wiele rzeczy począwszy od socjalizacji, do odżywiania, chorób psa itp.).
Na zachowanie psa może mieć wpływ aż 10 pokoleń wstecz!
Geny są odporne na zmianę. Geny to tylko 3% DNA. Za jedną cechę odpowiada więcej niż jeden gen. Co ma wpływ np. na wzrost? Geny, odżywianie, przebyte choroby, stres i inne. Z zachowaniem jest podobnie – wiele składowych.
[Źródło: Book – Biology of Dogs, Tim Lewis]
KOLEJNY WAŻNY OKRES SOCJALIZACYJNY (8 – 16 tydzień)
Etap socjalizacji z nową rodziną oraz z otoczeniem
Około 8 tygodnia szczeniak trafia zwykle z hodowli do nowego domu, tam poznaje swoją nową rodzinę, która równocześnie otrzymuje bardzo odpowiedzialne zadanie, aby mądrze pokazać mu otaczający go świat.
Psy w okresie wczesno szczenięcym są lękliwe – wszystko jest dla nich nowe, ale też zarazem ciekawe. Między 7,8 a 16 tygodniem ciekawość często przewyższa lęk (choć u każdego osobnika jest to indywidualne), dlatego mały psi bohater ma większą skłonność do poznawania nowych rzeczy. W tym czasie mózg psa jest także bardzo neuroplastyczny tj. w bardzo szybkim tempie tworzą się w nim nowe połączenia neuronalne oraz budują się nowe skojarzenia związane z procesem nauki.
W owym czasie należy postawić na mądrze poprowadzoną socjalizację, odpowiednio dostosowaną pod danego psa, ponieważ każdy pies jest inny – dla jednego, trzy psy będące naraz na spacerze będą w porządku, inny przy jednym będzie już zestresowany lub ogromnie podekscytowany, sfrustrowany – to zależy.
Dostarczanie bodźców w tym czasie jest bardzo ważne, ale powinno się to zrobić stopniowo, ponieważ istnieje duże ryzyko przebodźcowania niedojrzałego jeszcze, młodego układu nerwowego. Skojarzenia z tymi bodźcami powinny być w miarę pozytywne lub przynajmniej neutralne.
KILKA RAD NA POCZĄTEK:
• Nie zapraszaj na start dużej ilości osób do domu, to może być trudne dla Twojego malucha – jeśli jest taka konieczność, postaraj się, aby spotkania te przebiegały spokojnie, pies miał swoje bezpieczne miejsce, gdzie może iść, odpocząć. Od samego początku dbaj o nieprzekraczanie bezpiecznej strefy twojego psa oraz o jego komfort.
• Socjalizacja z psami powinna przebiegać stopniowo. Nie zabieraj malucha do psich parków oraz w miejsca, gdzie jest duża ilość psów. Liczy się jakość a nie ilość spotkań. Postaraj się umówić z behawiorystą, lub jeśli masz znajomych, którzy mają zrównoważonego, dorosłego psa – umów się z nimi na spacer (na początku polecam zrobić to z behawiorystą). Taki pies może nauczyć Twojego kompetencji społecznych, granic oraz pomagać mu regulować się w trudnych momentach. Kontakty ze szczeniakami są ważne, ale warto zadbać o spotkania z dorosłymi, kompetentnymi psami.
• Co za dużo to nie zdrowo – postaraj się psa na samym początku zabierać do miejsc, gdzie jest mała ilość bodźców, stopniowo zwiększaj ich ilość – ale obserwuj swojego psa. Czasami chcemy, aby nasz pies chodził z nami do kawiarni, ale czy rzeczywiście on to lubi? Takie miejsca z reguły są trudne dla naszych pupili.
• Nauka psiej komunikacji to podstawa – polecam spotkanie z behawiorystą lub zaznajomienie się wcześniej z podstawowymi komunikatami i potrzebami Twojego psa – dialog oparty na zrozumieniu, granicach, wspólnym szacunku i miłości wniesie ogromne korzyści nie tylko do Waszej relacji, ale też pomoże psu lepiej radzić sobie w codziennym życiu.
• Kiedy zacząć trening? Myślę, że 2 tygodnie powinny być adaptacyjne – pies powinien zaznajomić się ze swoim domowym otoczeniem, poznawać powoli bodźce. Można powoli zacząć wprowadzać mu proste hasła. Jeśli chodzi o ich naukę warto skupić się na tych najważniejszych, czyli np. przywołaniu. Warto tu dodać, że nauka haseł w tym okresie nie jest najważniejsza – warto postawić przede wszystkim na prawidłową socjalizację. Nie wymagaj tez od Twojego psa za dużo, zwracaj uwagę na to, kiedy zaczyna się frustrować w treningu. Trenuj krótko a często np. 5 razy dziennie po 4 minuty.
• Psie przedszkole to fajna sprawa, ale wybierz mądrze, socjalizacja nie polega na puszczaniu 10 psów luzem – to zwykle nie zabawa, to walka o przetrwanie nie umiejącego sobie jeszcze radzić malucha.
• Pamiętaj o tym, że każdy pies jest inny, nasz pies może czegoś nie lubić, czegoś nie akceptować. Może warknąć, szczeknąć, gdy mu się coś nie podoba. Nauka poznawania siebie trochę trwa.
• Postaraj się od samego początku uczyć psa treningu samotności to bardzo ważna umiejętność by zostawał sam, gdy np. będziesz w pracy.
• Pomagaj maluchowi – w wielu momentach sam jeszcze nie wie jak się zachować, ustal jasne zasady, dbaj też o zdrowe granice – to podstawa poczucia bezpieczeństwa Twojego psa.
Na to jaki będzie pies ma wpływ wiele czynników, nie wszystko zależy od nas, ale wiele jesteśmy w stanie zrobić, aby pomóc mu oraz sobie wejść w ten trudny dla nich na początku świat.
Wybór odpowiedniej hodowli oraz mądra socjalizacja na pewno będzie pierwszym dobrym krokiem w tym kierunku. 🙂
